Ta’lim muassasasi menejmenti

Tа’lim muаssаsаsi menejmenti

Reja:

1. Ta’lim tizimi va uning asoslari
2. O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risidagi» qonuni
3. Ta’lim muassasasining pedagogik faoliyatini boshqarish
4. Ta’lim menejmenti va uning xususiyatlari
5. Boshqaruv funksiyalari
6. Ta’lim tizimida davlat va jamiyat boshqaruvining uyg‘unligi
7. Ilmiy boshqaruv nazariyasining rivoji
8. Xulosa

Mustaqillik yillarida O‘zbekiston Respublikasida uzluksiz ta’limi tizimini takomillashtirish ustuvor yo‘nalish sifatida belgilab olindi.

O‘zbekiston Respublikasining yangi Konstitutsiyasi ta’lim sohasiga oid bir nechta moddalarni o‘z ichiga qamrab oladi.

Xususan, Konstitutsiyaning 44-moddasi ikkinchi qismida bolalar mehnatining bolaning sog‘lig‘iga, xavfsizligiga, axloqiga, aqliy va jismoniy rivojlanishiga xavf soluvchi, shu jumladan uning ta’lim olishiga to‘sqinlik qiluvchi har qanday shakllari taqiqlanishi belgilangan.
Shuningdek:

- Har kim ta’lim olish huquqiga ega va Davlat bepul umumiy o‘rta ta’lim va boshlang‘ich professional ta’lim olishni kafolatlaydi. Umumiy o‘rta ta’lim majburiydir (50-modda).

- O‘zbekiston Respublikasida o‘qituvchining mehnati jamiyat va davlatni rivojlantirish, sog‘lom, barkamol avlodni shakllantirish hamda tarbiyalash, xalqning ma’naviy va madaniy salohiyatini saqlash hamda boyitishning asosi sifatida e’tirof etiladi.

-  Davlat o‘qituvchilarning sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish, ularning ijtimoiy va moddiy farovonligi, kasbiy jihatdan o‘sishi to‘g‘risida g‘amxo‘rlik qiladi (52-modda).

-  Davlat nogironligi bo‘lgan shaxslarning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy sohalar obyektlari va xizmatlaridan to‘laqonli foydalanishi uchun shart-sharoitlar yaratadi, ularning ishga joylashishiga, ta’lim olishiga ko‘maklashadi, ularga zarur bo‘lgan axborotni to‘sqinliksiz olish imkoniyatini ta’minlaydi (57-modda).

- Ota-onalar va ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar o‘z farzandlarini voyaga yetguniga qadar boqishi, ularning tarbiyasi, ta’lim olishi, sog‘lom, to‘laqonli va har tomonlama kamol topishi xususida g‘amxo‘rlik qilishga majburdirlar (77-modda).

- Davlat yoshlarning intellektual, ijodiy, jismoniy va axloqiy jihatdan shakllanishi hamda rivojlanishi uchun, ularning ta’lim olishga, sog‘lig‘ini saqlashga, uy-joyga, ishga joylashishga, bandlik va dam olishga bo‘lgan huquqlarini amalga oshirish uchun shart-sharoitlar yaratadi (79-modda).

 Bundan tashqari, 2020-yil 23-sentabrdagi O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi 637-son Qonuni uzluksiz ta’lim tizimining mohiyati, yo‘nalishlari, ta’lim mazmuni, ta’limning huquqiy asoslari batafsil ochib berilgan. Jumladan, mazkur Qonunning 5-moddasida jinsi, irqi, millati, tili, dini, e’tiqodi, ijtimoiy kelib chiqishi, ijtimoiy mavqeyidan qat’i nazar, har kimga ta’lim olish uchun teng huquqlar kafolatlanaishi alohida belgilab qo‘yilgan.
…
Ta’lim muassasasining pedagogik faoliyatini boshqarish

Ta’lim muassasasining pedagogik faoliyatini boshqarish – bu ta’lim jarayonining samarali tashkil etilishi, ta’lim sifatining ta’minlanishi va o‘quvchilarning bilim olish jarayonining to‘g‘ri boshqarilishi uchun zarur bo‘lgan barcha faoliyatlarni rejalashtirish, nazorat qilish va boshqarish tizimidir. Pedagogik faoliyatni boshqarishning asosiy maqsadi – ta’lim muassasasining pedagogik jarayonlarini samarali tashkil etish, o‘qitish va o‘rganish jarayonlarini rivojlantirish va sifatini oshirishdir.
…
Dunyoda tan olingan uchta asosiy boshqaruv maktabi mavjud: amerikalik, fransuzcha va yaponcha boshqaruv maktablari. Har bir maktab o‘zining boshqaruv yondashuvlari, tamoyillari va qadriyatlari bilan ajralib turadi.
…
Menejment – bu odamlarning mehnatini, intellektini, xulq-atvor motivlarini, shuningdek, moliyaviy va texnik resurslarni mobilizatsiya qilish orqali maqsadni qo‘yish, unga erishish jarayonidir. Menejmentning mohiyati faqat tashkiliy yoki resurslarni boshqarishdan iborat emas, balki insonlar o‘rtasidagi samarali munosabatlarni yaratish va ulardan maksimal darajada foydalanishdir. Bu jarayon o‘zida boshqaruv qarorlarini qabul qilish, resurslarni taqsimlash va tashkilot maqsadlariga erishish uchun eng optimal yo‘llarni izlashni anglatadi.