O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "O'zbekiston - 2030" strategiyasini "Atrof-muhitni asrash va "yashil" iqtisodiyot yili"da amalga oshirishga oid Davlat dasturi to'g'risida"gi Farmoni mazmun-mohiyati

O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "O'zbekiston - 2030" strategiyasini "Atrof-muhitni asrash va "yashil" iqtisodiyot yili"da amalga oshirishga oid Davlat dasturi to'g'risida"gi Farmoni mazmun-mohiyati (Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Ўзбекистон — 2030" стратегиясини "Атроф-муҳитни асраш ва "яшил" иқтисодиёт йили"да амалга оширишга оид Давлат дастури тўғрисида"ги Фармони мазмун-моҳияти)

Joriy 2025-yilning 30-yanvar sanasida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «O‘zbekiston – 2030» strategiyasini «Atrof-muhitni asrash va «yashil» iqtisodiyot yili»da amalga oshirishga oid davlat dasturi to‘g‘risida»gi PF-16-son Farmoni qabul qilindi.

O‘zbekistonda strategik ahamiyatga ega bo‘lgan hujjatlar loyihasini tayyorlash jarayonida keng jamoatchilik, xorijiy ekspertlar va xalqaro hamjamiyatning fikr-mulohazalarini o‘rganishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Bu esa qabul qilinayotgan qarorlarning yanada puxta va samarali bo‘lishini ta’minlashga xizmat qiladi.

Jumladan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «O‘zbekiston – 2030» strategiyasini «Atrof-muhitni asrash va «yashil» iqtisodiyot yili»da amalga oshirishga oid davlat dasturi to‘g‘risida»gi Farmoni loyihasi ishlab chiqilib, keng jamoatchilik muhokamasi uchun e’lon qilingan edi.
…
«Yashil iqtisodiyot» tamoyillarini keng joriy qilish 

✅ O‘zbekistonning uglerod neytralligiga erishish strategiyasi

Uglerod neytralligi atmosferaga chiqarilayotgan issiqxona gazlarini kamaytirish yoki kompensatsiya qilish orqali ekologik muvozanatni saqlashni anglatadi. Uzoq muddatli strategiya iqtisodiyotning turli tarmoqlarida uglerod chiqindilarini kamaytirishga yo‘naltiriladi. Energetika, sanoat, transport va qishloq xo‘jaligida ekologik talablarga mos chora-tadbirlar amalga oshiriladi.
...
✅ Oliy ta’limda grant o‘rinlarini kengaytirish va yoshlar uchun imkoniyatlarni oshirish

Muhandislik, tabiiy fanlar, xizmatlar, tibbiyot kabi sohalarda davlat buyurtmasi 25 mingtagacha yetkaziladi. Ekologiya, iqlim o‘zgarishi bo‘yicha ta’lim olish uchun «El-yurt umidi» jamg‘armasi tomonidan 20 tagacha grant kvotasi ajratiladi. Bu chora yoshlarning oliy ta’limga kirish imkoniyatini kengaytiradi, ilmiy tadqiqotlarga qiziqishni oshiradi va iqlim o‘zgarishi muammolariga yechim topish bo‘yicha ilmiy salohiyatni rivojlantiradi.
…
Shuningdek, dastur doirasida jamoat sanitariya-gigiyena xonalari va umumiy ovqatlanish tashkilotlari ham gigiyena vositalari bilan doimiy ta’minlanishi shart qilib belgilanadi. Bu talab ommaviy joylarda gigiyena qoidalariga rioya qilishni kuchaytiradi va sanitariya talablarini buzilishining oldini olishga xizmat qiladi. Xususan, restoranlar, kafelar, savdo markazlari va boshqa jamoat joylarida qo‘l yuvish vositalari va antiseptiklar muntazam mavjud bo‘lishi ta’minlanadi.
…
 

✅Tabiiy resurslarni tejash

Tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va ekologik barqarorlikni ta’minlash bo‘yicha 2025-yilga mo‘ljallangan chora-tadbirlar suv resurslarini tejash, energetika samaradorligini oshirish hamda atrof-muhitni muhofaza qilishga qaratilgan. Ushbu rejalar mamlakatning suv resurslarini boshqarish tizimini zamonaviylashtirish bilan birga, ekologik muvozanatni saqlashga ham xizmat qiladi.
…
Shuningdek, aholiga ekologik toza va arzon yoqilg‘i taqdim etish orqali AI-80 rusumli avtomobil yoqilg‘isidan foydalanishni bosqichma-bosqich cheklash rejalashtirilgan. Bu esa atmosferaga zararli moddalar ajralishini kamaytirib, havo sifatini yaxshilashga xizmat qiladi. Shuningdek, issiqlik va elektr energiyasi ishlab chiqarish korxonalarida mazutdan foydalanish to‘liq taqiqlanadi. Mazut ekologik jihatdan zararli yoqilg‘i bo‘lib, uni yoqish jarayonida havoga katta miqdorda zararli chiqindilar chiqariladi. 
…
Yuqoridagilardan tashqari, ekologik himoya tadbirlarini amalga oshirish, shu jumladan, cho‘llanishga qarshi kurashish, iqlim o‘zgarishi oqibatlarini yumshatish hamda suv resurslaridan oqilona foydalanish sohalaridagi startap loyihalarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida Ekologiya jamg‘armasiga xalqaro moliya institutlari va byudjet mablag‘lari hisobidan 25 milliard so‘m ajratilishini belgilangan. Ushbu mablag‘ ekologik muammolarni hal qilishga yo‘naltirilgan innovatsion texnologiyalarni ishlab chiqish va joriy etishga xizmat qiladi.
…
✅ Energiya tejovchi resurslar

Farmonda energiya samarador materiallarni mamlakatimizda ishlab chiqarish hajmini oshirish va ulardan keng foydalanish bo‘yicha dastur ishlab chiqish belgilangan bo‘lib, bu tashabbus O‘zbekistonda energiya samarador materiallarni mahalliy ishlab chiqarishni rivojlantirish va ularning keng qo‘llanilishini ta’minlashga qaratilgan muhim qadamdir. Ushbu dasturni ishlab chiqish jarayonida, avvalo, energiya tejamkor materiallarni ishlab chiqaruvchi yangi korxonalarni qo‘llab-quvvatlash masalasi ko‘rib chiqiladi. Buning uchun davlat subsidiyalari va soliq imtiyozlarini berish, mavjud sanoat korxonalarida energiya samarador mahsulotlarni ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish hamda texnologik modernizatsiya dasturini ishlab chiqish rejalashtiriladi. Shuningdek, ushbu mahsulotlar uchun mahalliy xomashyo ta’minotini yaxshilash va resurslardan samarali foydalanish maqsadida geologik qidiruv hamda qazib olish jarayonlari kengaytiriladi.
…
✅ «Yashil tadbirkor»

Farmonda tadbirkorlik subyektlarini «yashil tadbirkor» sifatida e’tirof etish va ularni rag‘batlantirishga yo‘naltirilgan maxsus platforma ishga tushirilishi belgilangan. Ushbu platforma tadbirkorlarning ekologik mas’uliyatini oshirish, barqaror biznes amaliyotlarini keng tatbiq etish hamda iqtisodiyotning ekologik transformatsiyasini qo‘llab-quvvatlashga xizmat qiladi.
…
✅ Iqtisodiyotda ekologik barqarorlik

O‘zbekiston iqtisodiyotini dekarbonizatsiya qilish va iqlim o‘zgarishiga moslashish jarayonlarini barqaror moliyalashtirish maqsadida keng qamrovli chora-tadbirlar amalga oshiriladi. Shu jumladan, mamlakatda «yashil moliyalashtirish» tizimini shakllantirish bo‘yicha milliy dastur ishlab chiqiladi. Bu tizim ekologik jihatdan barqaror loyihalarga investitsiyalarni yo‘naltirish va ularning moliyaviy qo‘llab-quvvatlanishini ta’minlashga qaratilgan.
…
✅ Ekologik audit

Endilikda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi Raisi, viloyat va tuman (shahar) hokimlarini lavozimga tasdiqlash va lavozimdan ozod etishda ekologik audit joriy etiladi. Ushbu audit doirasida hududlarning ekologik holatini aks ettiruvchi asosiy ko‘rsatkichlar baholanadi.
…