Z.M. Boburning "Xatti Boburiy" xamda "Boburnoma" asarlarining ta'limiy-tarbiyaviy ahamiyati

Mavzuning dolzarbligi: O’zbekiston davlatining mustaqillik davridagi taraqqiyoti ijtimoiy-siyosiy hayotimizning barcha qirralarida bo’lgani singari madaniy-ma‘rifiy sohalarda ham tarixiy o’zarishlarni yuzaga keltirmoqda. Qadimiy merosimiz ildizlarini ko’rsatish, o’tmishdagi boy an‘analarni, milliy qadriyat va ma‘naviy boyliklarimizni yangi jamiyat qurilishiga tatbiq etish bugungi hayotimizning bosh vazifalaridan biriga aylandi. 

Zahriddin Muhammad Bobur hayoti va faoliyati haqida ko’plab izlanish va  kurslar olib borilgan. Ammo B.Valixo’jayev haqli ta‘kidlaganidek:  …bu qutlug’ ishni Boburning o’zi ―Boburnoma da boshlab bergan edi. Shundan so’ng Movarounnahr, Afg’oniston va Hindistonda yozilgan tazkira va tarixiy asarlarda Bobur haqida ma‘lumot berish kuzatiladi . Darhaqiqat, Bobur hayoti va ijodi haqida ma‘lumot beruvchi eng noyob ishonchli manba uning ―Boburnoma  asaridir. Shuningdek, Gulbadanbegimning ―Humoyunnoma , Muhammad Haydarning ―Tarixi Rashidiy  asarlari ham aytish mumkin. Rus sharqshunoslaridan N.I.Ilminskiy, N.I.Pantusov, S.I.Polyakov, N.I.Veselovskiy, V.V.Vyatkin, A.Samoylovich, V.Bartold; afg’on olimlaridan Ahmad Ali Kohzod, Abdulhay Habibiy, Gulchin Maoniy; hind olimlaridan Zokir Husayn, Nurul Hasan, S.A.Sharmi, R.P.Tripatxi, P.Saron, Kanunga; turk olimlaridan Fuod Kupruluzoda, Rashid Rahmati Arad kabilar ham Bobur faoliyati va merosi bilan shug’ullandilar. Boburning hayoti, faoliyati, ilmiy, badiiy merosini o’rganish, asarlarini nashr etish borasida o’zbek olimlari ham muayyan ishlarni amalga oshirdilar. Umuman, boburshunoslik ravnaqida Yahyo G’ulomov, Vohid Zohidov, Homil Yoqubov, Porso Shamsiyev, Sabohat Azimjonova, Aziz Qayumov, Hamid Sulaymon, Said Aliyev, Botirxon Valixo’jayev, Hasan Qudratillayev kabilarning 1 Валихўжаев Б. Мумтоз сиймолар. – Т.:А. Қодирий номидаги «Халқ мероси» нашриёти. 2002-йил, 247-бет. 4 ilmiy kurslari muhim hissa bo’lib qo’shildi. Ammo shunga qaramasdan, metodika sohasida yetarli ishlar amalga oshirilmagan. Shu bois, mazkur BMI Bobur hayoti va ijodini o’qitish va o’rganishning ilmiy-nazariy jihatlarini tadqiq qilishni nazarda tutadi. 

Kurs ishining maqsadi: Asarni o’rganishda belgilab olingan maqsadlar quyidagilar: 

• Zahiriddin Muhammad Bobur hayoti va faoliyatini darsliklarda berilishi, o’rganilishi; 

• Umumta‘lim maktablari va akademik litseylarda o’rgatilishini tahlil etish 

• Zahiriddin Muhammad Bobur lirikasini o’rganishda interaktiv metodlardan foydalanish texnologiyasini ishlab chiqish; 

Yuqorida aytib o’tganimizdek, Bobur hayoti va ijodi o’zbek adabiyoti va metodika sohalarida o’rganilgan bo’lsa-da, Zahiriddim Muhammad Bobur hayoti va ijodini zamonaviy pedagogik texnologiyalardan, interaktiv metodlardan foydalangan holda o’qitilishi o’rganilmagan edi. Biz o’z bitiruv malakaviy ishimizda mana shu jihatga e‘tibor qaratdik. 

Kurs ishining nazariy va amaliy ahamiyati: Ish amalga oshirilish jarayonida maktab va akademik litsey darsliklarida o’quvchilarning o’quv, bilim faoliyatini izchil shakllantirishga yo’naltirilgan nazariy yondashuvlar bilan boyitildi. Shuningdek, umumta’lim maktablari va akademik litseylarda Zahiriddin Muhammad Bobur hayoti va ijodini zamonaviy pedagogik texnologiyalardan, interaktiv metodlardan foydalangan holda o‘qitilishi va Bobur hayoti va ijodini o’rganish bo’yicha tegishli interaktiv metodlar, ko’rsatma va tafsiyalar beriladi.

Kurs obyekti va predmeti.  kursning obyekti umumta‘lim maktablari va akademik lisey adabiyot darsliklari va unga kiritilgan Zahiriddin Muhammad Bobur hayoti va ijodiga oid materiallarni tashkil qiladi. Bundan 5 tashqari Bobur hayoti va ijodiga bag’ishlangan monografiyalar, va  kurslardan ham foydalanildi.  kurs metodlari. Innovatsion ta‘lim metodlari, hamkorlikda o’qitish, loyihalash, muammoli ta‘lim, o’yin texnologiyalaridan hamda ular tarkibida qo’llaniladigan interaktiv metodlardan foydalanildi. 

Kurs ishining tuzilishi: Mazkur kurs ishi kirish, ikki bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro’yxatidan tashkil topgan.