Lotinchasi KUKRAK QAFASIDAGI OG’RIQ SINDROMI. KUKRAK QAFASIDAGI KORONOROGEN OG’RIQLAR QIYOSIY TASHXISI YUIK MI KECHISH XUSUSIYATI. DAVOLASH. UASH TAKTIKASI

Tarifi. Miokard infarkti toj arteriyalarda qon ayla-nishining mutlaq yoki nisbiy etishmovchiligi natijasida yurak mushagida o’tkir ishemik nekroz rivojlanishi bilan ifodalanadi. Xastalik asosida 95 foizdan ortiq holatlarda ateroskleroz bilan zararlangan toj arteriyalarning qon paxtasi (tromb) bilan bekilib qolishi yoki aterosklerotik iilakchalar zonasida ularning davomli siqilishi yotadi. Bi-nobarin, miokard infarkti stenokardiyaning yakunlovchi bo-sqichi, fojiali oqibati bo’lishi mumkin. 

2. Tarqalishi. Miokard infarkti bilan xastalanish har 100 000 aholi soniga o’rta hisobda 600 nafardan to’gri keladi, ko’pincha 40 yoshdan oshgan erkaklarda (ayollarga nisbatan 5 marta ortik;) uchraydi. Mazkur xastalik sanoati rivoj-langan mamlakatlarning shahar aholisi orasida kishloklardagiga nisbatana ancha keng tarqalgan.  

3. Etiologiyasi.

(1)  Ateroskleroz pilakchalari mavjud joylarda toj ar-teriyasining tromb bilan bekilishi.

(2)  Toj arteriyalarining uzok davom etadigan har xil etiologiyali o’tkir siqilishi.

(3)  O’rta kalibrdagi k;on tomirlarni, shu jumladan toj arteriyalarni shikastlaydigan vaskulitlar - revmatizm, tugunchali periarteriit, sistemli qizil bo’richa, ba’zan revmatoid artrit.

(4)  Infektsion endoartritda, qon kasalliklarida (masa-lan, eritremiya) toj arteriyalar tromboemboliyalari.

(5)  Is gazi bilan zaharlanish, og’ir gipoksiya.

(6)  Toj arteriyalar aterosklerozi muhitida rivojlan-gan anemiya.

(7)  Nur bilan davolash, ayniqsa nurlanish sohasiga yurak tushsa toj arteriyalari shikastlanadi va jarayonga mos klinik belgilarni vujudga keltiradi.

4.  Xavf turdiruvchi omillar.

(1)Giperxolesterinemiya (past zichli lipoproteinlar da-rajasining ortishi va yugqori zichli proteinlar - pasayi-shi).

(2)Irsiyat. YuIK rivojlanishiga oilaviy moyilllik mav-jud, bu holat ba’zi bir xavfli omillarning nasl suriq shi bilan bog’liq bo’lishi mumkin.

(3)  Tamaki chekish.

(4)  Qandli diabet.

(5)  Xafaqon kasalligi.

(6)  Gipodinamiya - kam harakatlik.

(7)  Keksa yosh.

(8)  Podagra.

5. Patogenezi. Miokard infarkti rivojlanishida arteriya intemasi sathining o’zgarishi, ateroskleroz pilakchalari-ning yorilishi va trombotsitlarning adgeziya va agregatsmya xu-susiyatlarining kuchayishi muhim rol o’ynaydi. Miokard-ning oksigen bilan ta’minlanishiga bo’lgan ehtiyojining oshishini vujudga keltiruvchi har xil sabablar, xususan jismoniy va ruhiy taranglashish, arteriya bosimining to’sat-dan ko’tarilishi, alkogol bilan zaharlanish, juda ko’p che-kishlik ko’zg’atuvchi omil bo’lishi mumkin. Oxirgi vaqtlarda miokard infarktining vujudga kelishida yurak mushaklari metabolizmi holatiga katta ahamiyat berilyapti. Toj arte-riyalar qon aylanishi etishmovchiligida jismoniy zo’riqish yurak mushaklarida katexolamin to’planishiga olib keladi.