Markaziy Osiyo tosh asri yodgorliklari talqinida yangicha qarashlar

Reja:

Kirish

• Vatanimizning Markaziy Osiyoda va butun Sharqda ahamiyati
• Tarixiy-madaniy yodgorliklar va ularning ahamiyati

1. Mustaqillik va madaniy meros

• Mustaqillikning xalqimizning madaniy boyliklarini o‘rganishga ta'siri
• Madaniy merosni xalqaro maydonda tanitish zaruriyati

1. Vatanimizning qadimiy hududlari

• Vatanimiz hududi antropogenez jarayonining muhim maskani sifatida
• Sel-Ungur g‘ori va “Farg‘ona odami” kashfiyotlari

1. Neolit davri tadqiqotlari

• Neolit davri jamoalarining madaniyati va yangi arxeologik manbalar
• Paleogeografik va paleoekologik sharoitlar

1. Neolit davrining ijtimoiy va madaniy xususiyatlari

• Ona urug‘chilik tizimi va ijtimoiy tuzilmaning shakllanishi
• Mehnat qurollari va hunarmandchilikning rivojlanishi

1. Ishlab chiqarish iqtisodiyotiga o‘tish

• Dehqonchilik va xonaki chorvachilikning vujudga kelishi
• O‘troq turmush tarzining rivojlanishi

1. Neolit davrining inqilobiy xususiyatlari

• G. Chayldning "neolit inqilobi" haqidagi qarashlari
• Ishlab chiqarish iqtisodiyotiga o‘tish jarayonining hududiy farqlari

Xulosa

Vatanimiz hududi nafaqat Markaziy Osiyo, balki butun Sharq mintaqasida insoniyat tamadduni va madaniy taraqqiyotining bebaho beshiklaridan biri sifatida tanilgan. Ushbu zamin tarixiy jarayonlarning har bir bosqichini oʻzida aks ettirgan, sivilizatsiyalarning azaliy ildizlarini saqlab qolgan va boy madaniy merosga ega boʻlgan ulkan maskandir.

Bu oʻlka, oʻzining tarixiy-madaniy yodgorliklari bilan, insoniyat tarixidagi eng qadimiy va boy madaniyatlarning guvohi hisoblanadi. Oʻtmishning bu durdonalarini oʻrganish nafaqat xalqimizning jahon sivilizatsiyasiga qoʻshgan ulkan hissasini anglash, balki oʻz milliy qadriyatlarimizni chuqurroq idrok etish uchun ham muhim ahamiyatga ega.

…

Neolit davri, tosh asrining yakunlovchi bosqichi sifatida, o‘ziga xos xususiyatlari va yutuqlari bilan ajralib turadi. Bu davrda insoniyat tarixida yangi bosqichlar boshlandi, ularning eng muhim xususiyatlari quyidagilardan iboratdir:

Neolit davrining asosiy xususiyatlaridan biri bu ona urug‘chilik tizimining gullab-yashnashidir. Bu davrda jamoalar ichida ijtimoiy tuzilmaning matriarxat asosida shakllanib, qarindoshlik va oilaviy munosabatlar ustunlikka ega bo‘lgan. Bu, o‘z navbatida, jamoalar orasida o‘ziga xos mehnat va hayot tarzini shakllantirgan.

…

Ishlab chiqarish iqtisodiyotiga oʻtish jarayoni turli sharoitlarda turlicha sodir boʻldi. Bu o‘zgarishning yuzaga kelishida landshaft, ekologik va iqlimiy muhit muhim rol o‘ynadi. Har bir hududda o‘zgacha sharoitlar mavjud bo‘lib, bu jarayonning alohida xususiyatlarini shakllantirdi. Natijada, neolit davri jamoalarining moddiy madaniyatida bu oʻzgarishlar sezilarli darajada aks etdi. Yangi ijtimoiy va iqtisodiy sharoitlar jamoalar turmush tarzining rivojlanishiga, yangi mehnat va hayot shakllarining paydo bo‘lishiga olib keldi. Shunday qilib, ishlab chiqarish iqtisodiyotiga oʻtish, neolit davrida nafaqat iqtisodiy, balki ijtimoiy va madaniy tizimlarning inqilobiy oʻzgarishlarining asosiy omili bo‘ldi.