Oʻzbekistonda MTTning vujudga kelishi va taraqqiyot bosqichlari

Ta’limda islohotlar ro‘y berayotgani xususida gap ketganda, bolaligimiz yodimizga tushadi. Eng yaxshi fanlarimiz mavzusini endi doskaga yozib ulgurmay metallom yig’ishga chiqarib yuborishar, sentyabr oyini yangi o‘quv yilining boshlanishi deb xursand bo‘lib emas, yana o‘sha paxta “kalonnalari” kelishidan xadiksirar, yangi olgan formalarimiz uyda qolib, etak, kovush ko‘targancha paxtazorga ergashar edik. Qish yaqinlashishiga qaramay oxirgi ko‘sak qolguncha yerga egilar, uydan yiroqda begona qishloqlarda sovuqdan kusaklardan gulxan qilib isinar edik. Eng yomoni paxtadan yo “o‘ta og‘ir bemor bo‘lish” yoki “mullajiring”ni berish bilan qutilish lozim edi. Bunda albatta, har bitta o‘qituvchidan kamida bitta oylik maoshi ushlab qolinadi. O‘qituvchi paxtaga bormasayam pulini berishi kerak edi. Hattoki, ming kilovattlab gazga yoki elektr enirgiya shaharsozlik uchun yig‘im, yetmaganday metallomga ham o‘qituvchidan undirilardi. Metallom to‘plash majmuriyati o‘qituvchi qatori o‘quvchiga ham yuklatilar edi(kechasi nishonsiz yo‘qolgan kaladuslarni aytmaysizmi?). Ko‘cha supurishga jalb qilingan o‘qituvchining obro‘-e’tibori tushgani ham bor gap. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev raisligida 23- avgust kuni xalq ta’limi tizimini rivojlantirish, pedagoglarning malakasi va jamiyatdagi nufuzini oshirish, yosh avlod ma’naviyatini yuksaltirish masalalariga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishida ham yuqoridagi holatlar muhokama qilingani esa ta’lim tizimida katta burilish yasadi. O‘ylab qaralsa, prezidentimiz Sh.Mirziyoyevning ilk bor bu tashabbusni o‘rtaga tashlagani, Adliya hamda Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan «Pedagog xodimning maqomi to‘g‘risida"gi qonun loyihasi mamlakatimizda katta burilish yasadi. Biror kishi yurak yutib takliflar berish u yoqda tursin bu haqda gapira olmagan, tariximizda rahbarlar hech qachon bunday yig‘ilish o‘tkazilmagan. Darhaqiqat, maktab masalasi - bu kelajak masalasi, hayot-mamot masalasi ekan, «Pedagog xodimning maqomi to‘g‘risida"gi qonun loyihasi muhokamaga qo‘yilgani undagi pedagog xodimlar besh yil oldin imtiyozli pensiyaga chiqishi mumkin etib belgilanishi, quvonarlisi ularga 15 foizdan 40 foizgacha ko‘p yillik xizmatlari uchun ustamalar to‘lash, qolaversa, o‘qituvchilarni yuqumli kasalliklarga qarshi bepul emlash belgilanishi mumkinligi pedagoglarga katta qanot bo‘ldi. Bugungi islohotlarning bosh maqsadi esa yangi davr o‘qituvchilarini tarbiyalash, pedagogika fanini rivojlantirish, innovasion ta’lim texnologiyalari, kreativ yondashuvdir.

O‘ylab qaralsa, Kadrlar tayyorlash milliy dasturi "Ta’lim to‘g‘risida"gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni bilan “Milliy o‘quv dasturi” majoziy ma’noda egizak tushincha, Kadrlar tayyorlash milliy dasturi "Ta’lim to‘g‘risida"gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni o‘tgan asr ta’lim tizimining poydevori bo‘lsa “Milliy o‘quv dasturi” uning kelajagidir. So‘zimiz avvalida, «Pedagog xodimning maqomi to‘g‘risida"gi qonun loyihasining yana bir qiziq tomoniga to‘xtalsak, loyihaga muvofiq, pedagog xodimni lavozim majburiyati va kasbiy faoliyati bilan bog‘liq bo‘lmagan ishlarga, yig‘ilishlar va boshqa tadbirlarga jalb qilish taqiqlanadi hamda uni majburiy mehnatga jalb qilgan shaxslar javobgarlikka tortiladi. Pedagoglarning sha’ni, qadr-qimmatini himoya qilish masalasida hamda mansabdor shaxslarning xatti-harakatlari ustidan sudga murojaat qilganida davlat bojini to‘lashdan ozod etilishi, hamma kutgan loyiha bo‘lishi aniq. Shuningdek, qonun loyihasi qabul qilinsa, davlat ta’lim tashkiloti pedagog xodimining bazaviy lavozim maoshi bazaviy hisoblash miqdorining o‘n baravaridan [2 230 000 co‘m – tahr.] kam bo‘lishi mumkin emasligi belgilanishi, Malaka toifasiga ega pedagog xodimlarga quyidagicha bazaviy lavozim maoshi miqdorlarida har oylik ustama to‘lanadi: ikkinchi malaka toifasi (katta o‘qituvchi lavozimi) uchun – kamida 20 foizi; birinchi malaka toifasi (yetakchi o‘qituvchi lavozimi) uchun – kamida 30 foizi; oliy malaka toifasi (bosh o‘qituvchi lavozimi) uchun – kamida 50 foizi. Xodimga 56 ish kunidan iborat yillik haq to‘lanadigan uzaytirilgan ta’til, shuningdek, ta’til berilganida, kalendar yilida bir marta bazaviy lavozim maoshi miqdorida sog‘lig‘ini tiklash uchun moddiy yordam berilishi mumkin. Bundan tashqari, pedagoglarning pensiya yoshi besh yilga qisqartirilgan holda imtiyozli pensiya olishi belgilanishi mumkinligi quvonarlib albatta. Loyihada shuningdek, yel tili va fanlarni bilish bo‘yicha milliy yoki xalqaro sertifikatga ega shu bo‘yicha ta’lim beruvchi pedagoglarga, bazaviy lavozim maoshining [BLM] 50 foizi miqdorida har oylik ustamalar to‘lanishi esa uning intelektual bilim boyligi oshishiga turtki bo‘ladi.