ЕВРОПА ИТТИФОҚИ МАМЛАКАТЛАРИДА ПЕНСИЯ ТАЪМИНОТИ ТИЗИМИНИНГ РИВОЖЛАНИШ ТЕНДЕНЦИЯЛАРИ: ЎЗБЕКИСТОНДА ҚЎЛЛАШ ЙЎНАЛИШЛАРИ

Замонавий иқтисодиёт шароитида ижтимоий ҳимоя институтининг бир бўғини сифатида пенсия тизими вужудга келди. Инсонларнинг ўртача умр кўриши, меҳнатга лаёқатлиларга нисбатан аҳоли сонининг сезиларли ўсаётганлиги ҳамда ҳаёт кечиришнинг ижтимоий мезонлари тўхтовсиз ўсаётганлиги сабабли ижтимоий сиёсатнинг барча соҳаларида, жумладан, пенсия таъминоти тизимидаги жараёнларни такомиллаштиришни тақозо этади. Хусусан, иқтисодиётнинг либераллашиши ва бозор муносабатлари кенгаяётган айни пайтда кучли ижтимоий сиёсат юқори долзарблик касб этмоқда. Бу хусусида Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президенти И.А. Каримов «Аҳолининг ижтимоий ҳимоясини таъминлаш ислоҳотларнинг барча босқичида асосий йўналиш бўлиб ҳизмат қилади. Бу ислоҳотларимизга асос қилиб олинган беш тамойилдан биридир. Биз бундан кейин ҳам шу тамойилга таянган ҳолда иш олиб боришимиз керак», - дея алоҳида таъкидлайди . Пенсия тизими ижтимоий ҳимоянинг муҳим унсурларидан бири ҳисобланади. Иқтисодиётда мазкур тизим муҳим функцияларни бажаради, улар қуйидагилар. Биринчидан, қарилик чоғида камбағалликдан ҳимоя қилади. Иккинчидан, меҳнат фаолияти тугаши билан кафолатланган даромадни тақдим этиб, иш ҳақига боғлиқ равишда маълум қийматга эга бўлади. Учинчидан, мазкур даромад келажакда инфляция натижасида турмуш фаровонлигини пасайишига йўл қўймайди.