МУЛК ҲУҚУҚЛАРИ НАЗАРИЯСИ ВА МУЛКЧИЛИК ШАКЛЛАРИ РИВОЖЛАНИШИНИНГ ЭВОЛЮЦИЯСИ

МУЛК ҲУҚУҚЛАРИ НАЗАРИЯСИ ВА МУЛКЧИЛИК ШАКЛЛАРИ РИВОЖЛАНИШИНИНГ ЭВОЛЮЦИЯСИ 

АСОСИЙ КЎРИЛАДИГАН МАСАЛАЛАР: 

1. Мулк ҳуқуқлари назариясининг асосий қоидалари. 
2. Мулкчилик таърифларининг таҳлили. 
3. Мулкчилик муносабатларини амалга оширишнинг тарихий шакллари. 
4. Мулкчилик шаклларини ривожлантириш эвалюцияси. 
5. Мулкий хуқуқлар тақсимотининг таҳлили. 

МАВЗУГА ДОИР ТАВСИЯ ЭТИЛАДИГАН АДАБИЁТЛАР 

1. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. 8 декабрь 1992 й. 
2. Ўзбекистон Республикаси “Мулк тўғрисида”ги Қонуни.31октябр 1990 й. 
3. Ўзбекистон Республикаси “Давлат тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштириш тўғрисида”ги Қонуни. 19 ноябр 1991 й. 
4. Каримов И.А. “2014 йил юқори ўсиш суръатлари билан ривожланиш, барча мавжуд имкониятларни сафарбар этиш, ўзини оқлаган ислоҳотлар стратегиясини изчил давом эттириш йили бўлади” // Халқ сўзи, 2014 йил, 18 январь, №13 (5943). 
5. Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримовнинг «Бош мақсадимиз – кенг кўламли ислоҳотлар ва модернизация йўлини қатъият билан давом эттириш» мавзусидаги маърузасини ўрганиш бўйича ўқувқўлланма. – Т.: “O’qituvchi” НМИУ. - 2013. – 373 бет. 
6. Беркинов Б.Б. Институционал иқтисодиёт: Ўқув қўлланма. 2-нашр, қайта ишланган. – Т.: Иқтисодиёт, 2013. –75-96 б. 
7. Олейник А.Н. Институциональная экономика: Учебно-методическое пособие. М., 2008. -С 70-75. 
8. Қобилов Ш. Р. Иқтисодиёт назарияси:Дарслик. – Т.: Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академияси, 2013. – 85-135 б.  
9. Лемещенко П. С. Институциональная экономика: Учеб. пособие. – Мн.: ООО «ФУАинформ», 2003. – 136-163 С. 
10. On Economic Institutions: Theory and Applications. Alder-shot: Edrdward Elgar, 1995. –c. 19. 
11. www.oecd.org/publishing 
12. http://www.stat.uz - Ўзбекистон Республикаси Давлат Статистика Қўмитаси веб сайти. 
13. www.wordbank.org -Жаҳон Банки маълумотлари. 
14. http://www.lex.uz - Узбекистон Республикаси қонунлари базаси сайти. 
15. http://www.mineconomi.uz.

МАВЗУГА ДОИР ТАЯНЧ ИБОРАЛАР 

GУшбулар мавзу моҳияти, унинг ўрганилаётган курсдаги ўрни ва аҳамияти ҳақида аниқ тасаввурга эга бўлишингизга ёрдам беради. 

GЭсда тутинг! 

Инсон капиталига бўлган мулкчилик тизими– мазкур капитал-нинг субъект-объект тузилишининг барча элементлари, шунингдек унинг иқтисодий амалга ошуви ва ривожланишини белгиловчи шарт-шароитлар ва омилларнинг ўзаро боғлиқ ва ривожланиб борувчи бирлиги. 

Инсон капиталининг ҳақиқий мулкдори –  яратиладиган, жумладан муайян шахс томонидан яратиладиган барча ҳаётий неъматлар мажмуини тақсимлаш ва қайта тақсимлаш чоғида юзага келадиган манфаатларни келишишга амалда таъсир эта оладиган шахс. 

Интеллектуал мулк– иқтисодий фаолият маҳсулотларининг тижорат мақсадида фойдаланишга берилган ягона ҳуқуқдир. 

Ички (эндоген) ишлаб чиқариш– шахснинг ўз инсоний капиталини яратиш борасидаги ижодий меҳнат фаолияти; шахснинг уни ривожлантиришга йўналтирилган инвестицияларни «ўзлаштириш борасидаги» фаолияти. 

Иштирокчи – бу мол-мулкка нисбатан мулкчилик ҳуқуқидан жамиятга нисбатан талаб ҳуқуқи эвазига воз кечувчи иқтисодий агент. Ўз навбатида жамиятнинг ўзи ва унинг мол-мулки эмас, балки хўжалик жамиятига нисбатан мажбурият ҳуқуқлари иштирокчининг мулки ҳисобланади. 

Капиталист менежер – ишлаб чиқариш жараёнининг раҳбари, хўжайин функциясини бажарувчи, лекин мулкни йўқотиш хатарига эга бўлмаган иқтисодий агент қарама-қарши туради. 

Корхона ва ташкилотлар уюшмаси (ассоциацияси) мулки– маълум мақсад йўлида уюшма ташкил этганларнинг умумий мулки. 

Корхона жамоасининг мулки– ишчи ва хизматчилар жамоаси давлатдан ёки хусусий мулк соҳибидан сотиб олган ва умумийлаштириб, биргаликда ўзлаштириладиган мулк. Бу ерда мулк иккига ажралмайди, ҳамма мол-мулк ва пул маблағлари корхона жамоаси ихтиёрида туради.