Murakkabguldoshlar oilasi vakillarining bio-ekologiyasi

Murakkabguldoshlar oilasi vakillarining bio-ekologiyasi 

MUNDARIJA 

KIRISH …………………………………………………………………………..3

ASOSIY QISM

1 Murakkabguldoshlar oilasining umumiy tavsifi…………………………………5

2 Qoqio‘tdoshlar (murakkabguldoshlar) vakillarining biologik xususiyatlari……15

3 Qarshi vohasiga introduksiya qilingan murakkabguldoshlar oilasi vakillarining bioekologik xususiyatlari…………………………………………………………19

XULOSA …………………………………………………………………….…..27

ADABIYOTLAR RO`YXATI ………………………………………………….29

KIRISH

Murakkabguldoshlar (Asteraceae) oilasi – o‘simliklar dunyosidagi eng yirik va xilma-xil oilalardan biri bo‘lib, butun dunyo bo‘ylab keng tarqalgan. Ushbu oilaga mansub o‘simliklar ekologik moslashuvchanligi va turli iqlim sharoitlariga chidamliligi bilan ajralib turadi. Ularning aksariyati dorivor, oziq-ovqat, texnik va manzarali ahamiyatga ega bo‘lib, inson hayotida muhim rol o‘ynaydi.

Murakkabguldoshlar oilasi vakillarining biologik va ekologik xususiyatlarini o‘rganish nafaqat ilmiy ahamiyatga ega, balki qishloq xo‘jaligi, farmatsevtika, atrof-muhit muhofazasi va landshaft dizayni sohalarida ham dolzarbdir. Ushbu mavzu murakkabguldosh o‘simliklarning ko‘payish usullari, ekologik moslashuvi, ahamiyati va tabiatdagi roli haqida tushuncha beradi.

Mavzuning dolzarbligi: Murakkabguldoshlar oilasining biologik va ekologik xususiyatlarini o‘rganish quyidagi sabablarga ko‘ra dolzarb hisoblanadi:

Ekologik ahamiyati – Ushbu o‘simliklar ekotizimda muhim rol o‘ynaydi, tuproq eroziyasining oldini oladi, changlatuvchilar uchun nektar manbai bo‘lib xizmat qiladi.

Dorivor ahamiyati – Ko‘plab murakkabguldosh o‘simliklar xalq taboboti va farmatsevtikada keng qo‘llaniladi (masalan, romashka, sassiq piyozi, arnika).

Qishloq xo‘jaligidagi roli – Ayrim turlari yem-xashak, asalarichilik va biokimyoviy sanoatda ishlatiladi.

Manzarali ahamiyati – Xrizantema, astr va gerbera kabi turlari bog‘-parklarni bezashda keng qo‘llanadi.

Iqlim o‘zgarishlariga moslashuvchanligi – Qurg‘oqchilik va sovuqqa chidamli turlari mavjud bo‘lib, ulardan cho‘l va yarim cho‘l hududlarni yashil maydonlarga aylantirishda foydalanish mumkin.

Murakkabguldoshlar oilasining bio-ekologik xususiyatlarini chuqur o‘rganish ushbu o‘simliklarning tabiatdagi rolini yanada yaxshi anglashga, ularni asrab-avaylash va amaliyotga keng tatbiq etishga xizmat qiladi.

Kurs ishining maqsadi

Ushbu kurs ishining asosiy maqsadi – murakkabguldoshlar (Asteraceae) oilasi vakillarining biologik va ekologik xususiyatlarini ilmiy jihatdan o‘rganish, ularning tabiatdagi va inson hayotidagi ahamiyatini aniqlash hamda ekologik moslashuv jarayonlarini tahlil qilishdan iborat.

Kurs ishining vazifalari

Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalar bajariladi:

Murakkabguldoshlar oilasining umumiy tavsifini berish – ularning xilma-xilligi, tarqalish areali va tuzilishini o‘rganish.

Ularning biologik xususiyatlarini o‘rganish – vegetativ va generativ organlari, ko‘payish usullari hamda yashash siklini tahlil qilish.

Ekologik moslashuvchanligini aniqlash – iqlim va tuproq sharoitlariga bo‘lgan talablarini, stress omillarga chidamliligini o‘rganish.

Murakkabguldoshlar vakillarining inson hayotidagi ahamiyatini o‘rganish – dorivor, oziq-ovqat, manzarali va qishloq xo‘jalik mahsulotlaridagi roli.

Atrof-muhit va qishloq xo‘jaligidagi muammolar bilan bog‘liq ekologik xususiyatlarini tahlil qilish – invaziv turlar, begona o‘t sifatidagi vakillari va ekotizimga ta’sirini baholash.

Kurs ishining predmeti

Ushbu kurs ishining predmeti – murakkabguldoshlar (Asteraceae) oilasiga mansub o‘simliklarning biologik va ekologik xususiyatlari, ularning yashash muhitiga moslashuvi va inson faoliyatidagi ahamiyati hisoblanadi.